Yapıların, dış mekan alanlarının, konutların ve iş yerlerinin elektrik ve güvenlik sistemlerinde, işlevsellik büyük önem taşıyor. Ancak elektrik altyapılarında güvenlik ve uluslararası uyumluluk da en az teknik tasarım kadar kritik bir rol oynuyor.
Hem kullanıcı güvenliği hem de sistemlerin verimli ve uzun ömürlü çalışması açısından belirleyici olan ulusal ve uluslararası standartlara uygunluk noktasında Türkiye’de TSE (Türk Standartları Enstitüsü) ve küresel ölçekte IEC (International Electrotechnical Commission) standartları devreye giriyor. Peki, bu standart sistemleri nasıl çalışıyor ve aralarındaki uyum neden bu kadar önemlidir? İşte konuya dair bilinmesi gereken ayrıntılar…
Türkiye'de ürün, hizmet ve sistemlerin kalite ve güvenliğini belirleyen, denetleyen ve belgelendiren resmi kurum Türk Standartları Enstitüsü’dür (TSE). TSE tarafından belirlenen standartlar, her sektörde rehberlik görevini üstlenirken aynı zamanda ürünlerin piyasaya sunulabilirliği konusunda da kararı veren yetkili kurumdur. TSE’nin hedefleri arasında sadece yerel ihtiyaçlara değil, aynı zamanda uluslararası gelişmelere de entegre olmak gibi detaylar bulunmaktadır.
Diğer yandan, IEC (International Electrotechnical Commission) ise elektrik, elektronik ve ilgili teknolojilere yönelik küresel standartları belirler. Bağımsız ve uluslararası bir kuruluş olan IEC tarafından belirlenen standartlar dünya genelinde pek çok ülke tarafından referans alınıyor ve bu standartlar sayesinde teknik ticarette ortak bir dil oluşmuş oluyor.
Bir ülkede üretilen elektrik sistemlerinin sadece iç pazarda değil küresel piyasalarda da rekabet etmesi hedeflenir. İmalatta da bu hedef doğrultusunda adım atılır. Bu kapsamda ürünlerin IEC ile uyumlu standartlara sahip olması, uluslararası platformda kabul görebilmesi için bir ön şarttır.
Türkiye’de hayata geçirilen birçok TSE standardı, Avrupa Birliği ile teknik mevzuat uyumu çerçevesinde EN (Avrupa Standardı) versiyonuyla birlikte kamuoyuna duyurulur. Bu ise IEC standartlarının doğrudan standart sistemine entegre edilmesi anlamını taşır.
Konuyu bir örnek ile daha anlaşılır bir hale getirmek istediğimizde şu örnekleri verebiliriz: TSE EN 61439 standardı, alçak gerilim anahtarlama ve kontrol donanımlarını düzenlerken, doğrudan IEC 61439 ile uyumludur. Aynı biçimde TSE EN 60204-1 standardı ise makine emniyetinde elektrikli ekipman kullanımını alanında işlem görür ve IEC 60204-1 standartlarına göre hazırlanmıştır.
Elektrik ve Güvenlik Sistemlerinde TSE ve IEC uyumlu standartlar, sektörün birçok farklı alanında sıkça kullanılmaktadır. Bunlar arasında:
Endüstriyel otomasyon ve pano sistemleri
Bina içi ve dışı elektrik tesisatları
Topraklama ve yıldırımdan korunma sistemleri
Yangın alarm, CCTV ve erişim kontrol sistemleri
Makine güvenlik sistemleri en geniş alanı kaplayan sistemler olarak gösterilebilir.
Tüm bu belirttiğimiz alanlarda malzeme ve uygulamanın standartlara uygun olması sadece yasal bir zorunluluk değil, aynı zamanda can ve mal güvenliği bakımından da olmazsa olmaz bir unsurdur.
TSE ve IEC Standartlarında Uyumluluğun Avantajları nelerdir?
Hiçbir detayın önemsiz olmadığı ve her bir detayın hayati bir önem taşıdığı elektrik alanında ulusal ve uluslararası standartlara uyumluluk (TSE-IEC) birçok noktada avantaj sağlamaktadır.
Güvenlik konusu standart uyumluluğunun avantajları arasında her zaman ilk sırayı tutar. Zira güvenliğin olmadığı bir elektrik çalışma alanında hayati risk bulunuyor demektir. Standartların uyumluluğu ile elektrik sistemlerinde arıza ve yangın riskleri en aza iner.
Ayrıca yasal prosedürler arasında CE işareti taşıyan ürünler için IEC uyumu şart koşulmuştur.
Uluslararası standart uygunluğu taşıyan ürünlerin ihracat kolaylığı da dikkat çeken avantajlar arasındadır. Zira standart uygunluğu ürünlerin dış pazarda daha kolay kabul edilmesini sağlar.
Sistemlerin uzun ömürlü ve bakım ihtiyacı düşük hale gelmesiyle kalite ve verimlilikte artış gözlenir.
Ayrıca, kaza ya da arıza gibi durumlarında standartlara uygunluk aranır, aksi halde sigorta tazminat sürecinde olumsuz durumlarla karşılaşılma olasılığı vardır.
Elektrik ve güvenlik sistemlerinde kaliteden bahsedilirken sadece kullanılan malzemeyle değil, o sistemin hangi standartlara göre tasarlanıp kurulduğuna da bakılır. Türkiye’de TSE’nin IEC ile uyumlu standartları benimsemiş olması mühendislik firmaları ve yerli üreticilere küresel piyasalarda rekabet avantajı yönünden olumlu bir katkı sağlamaktadır. Aynı zamanda elektrik güvenliğini ciddi bir konu olarak ele almak, sadece projelerin sürdürülebilirliğini değil, aynı zamanda insan hayatını da güvence altına almak anlamına gelmektedir.
Bayi Girişi
